ԳԼԽԱՎՈՐ
donate

Like this:

Արեգակնային համակարգում ևս մեկ մոլորա՞կ է եղել

Արեգակնային համակարգի պատմության սկզբում տիրած քաոսը բացատրել են անհայտ օբյեկտի ազդեցությամբ։
Վերջին հաշվարկները ցույց են տվել, որ Արեգակնային համակարգի գիգանտ մոլորակների թեթև աղավաղված և թեքված ուղեծրերը լավագույնս բացատրվում են մեծ զանգվածով օբյեկտի հայտնությամբ, որը ներթափանցել է մոլորակային համակարգ՝ միջաստղային տարածությունից, ազատ լողացող մոլորակի կամ շագանակագույն թզուկի տեսքով։ Հետաքրքիր է, որ այս տարբերակը ենթադրում է, թե սկզբում Արևային համակարգում եղել է ևս մեկ մոլորակ։

Շատ փաստեր ցույց են տալիս, որ իր պատմության սկզբում արեգակնային համակարգն անցել է քաոսային շրջանի միջով․ մոլորակներն ակտիվորեն տեղաշարժվել են, հնարավոր է՝ նույնիսկ բախվել միմյանց։ Օրինակ՝ Յուպիտերի և Սատուրնի ուղեծրերն էլիպսաձև են, իսկ Ուրանի և Նեպտունի ուղեծրերը բավականին թեքված են։ Բացի այդ, դրանք ունեն մի ամբողջ հավաքածու արբանյակներ, որոնք պտտվում են հակառակ ուղղությամբ՝ ոչ թե մյուսների պես, այլ հակադիր ուղղությամբ, և նույնպես թեքված ուղեծրերով։ Դա ակնարկում է, որ նրանք երբևէ գրավվել են մոլորակների կողմից՝ միգրացիայի ընթացքում։

Նշվում է նաև մոտ չորս միլիարդ տարի առաջ Երկրի և մյուս ներքին մոլորակների վրա տեղի ունեցած աստերոիդների զանգվածային հարվածների հիպոթեզը։ Ենթադրվում է, որ այդ բոլոր մարմինները եկել են արեգակնային համակարգի արտաքին հատվածներից։ Նշանակում է` ինչ-որ բան պետք է դրանց ուղղորդած լիներ դեպի Արեգակը։

Ըստ գերիշխող տեսության՝ այս ամենը տեղի է ունեցել երիտասարդ համակարգի ներքին դինամիկայի ազդեցությամբ, սակայն այդ բացատրությունը դեռևս համարվում է ոչ լիովին ճշգրիտ ու համոզիչ։ Այդ պատճառով գիտնականները վաղուց են կասկածել արտաքին օբյեկտի միջամտությունը։ Վերջերս Բորդոյի համալսարանի (Ֆրանսիա) և ԱՄՆ տիեզերական ինստիտուտի աստղաֆիզիկոսները փորձել են պատկերացում կազմել, թե ի՞նչ օբյեկտ կարող էր դա լինել և ինչպես է անցել Արևային համակարգով։

arXiv.org նախահրատարակչական հարթակում հրապարակված հոդվածում հետազոտողները ներկայացրել են երեք հազար սիմուլյացիաների արդյունքները, որտեղ մոդելավորվել են 1 Յուպիտերից մինչև 10 Արեգակի զանգված ունեցող օբյեկտների անցումները։ Այս սցենարներում նրանք մոտենում էին Արևին առնվազն Երկրի հեռավորությամբ կամ շատ ավելի հեռու՝ մինչև 1000 աստղագիտական միավոր, այսինքն՝ Օորտի ամպի ներքին հատված։

Հետաքրքիր է, որ մոդելավորումը ենթադրում էր ոչ թե չորս, այլ հինգ գիգանտ մոլորակների առկայություն։ Հինգերորդը պետք է լիներ Ուրանին կամ Նեպտունին համեմատելի մոլորակ։ Սիմուլյացիաների մեծ մասում այն դառնում էր հարևանների գրավիտացիոն փոխազդեցության «զոհը» և դուրս էր շպրտվում միջաստղային տարածություն՝ դառնալով ազատ լողացող մոլորակ, ինչպես նաև առաջարկվող «մեղավորը», որը կարող էր նրա արտաքսման պատճառ դառնալ։

Հաշվարկներով՝ օտար օբյեկտի ժամանելուց առաջ Յուպիտերը գտնվում էր մի փոքր ավելի հեռու, քան հիմա, իսկ մյուս գիգանտները՝ շատ ավելի մոտ։ Բոլոր մոդելավորումների նպատակն էր՝ ստանալ արդյունք, որը հնարավորինս նման կլիներ մեր համակարգի ներկայիս կառուցվածքին։

Ըստ հետազոտողների՝ օբյեկտը պետք է անցած լիներ մոտավորապես Ուրանի ուղեծրի սահմաններում,առավելագույնը՝ Երկրի հեռավորությունից 18-20 անգամ ավելի հեռու։


Like this:

Translate »