Շիմպանզեներն ավելի լավ են բազմանում, երբ նվաճում են նոր տարածքներ․ հետազոտությունը բացատրում է, թե ինչո՞ւ են մարդիկ պատերազմում։
Գիտնականները պարզել են, որ երբ շիմպանզեները սպանում են մրցակիցներին և գրավում նոր հողեր, նրանց ծնելիությունը կտրուկ բարձրանում է, իսկ ձագերի գոյատևումը` ավելանում:
Պրիմատոլոգները 30 տարի շարունակ ուսումնասիրել են, թե ինչո՞ւ են շիմպանզեների միջև ծագում դաժան բախումներ։
«Կոնֆլիկտների հիմքում սովորաբար տարածքային պայքարն է։ Սպանությունները տեղի են ունենում այն ժամանակ, երբ հարձակվողները թվով զգալիորեն գերազանցում են հակառակ կողմին»,-բացատրում է Միչիգանի համալսարանի պրիմատոլոգ, հետազոտության համահեղինակ Ջոն Միտանին։ «Սպանություններին հաճախ մասնակցում է 10-ից 20 կենդանի․ սկզբում նրանք մեկուսացնում են մեկ հարևանի, հետո հարձակվում նրա վրա»։
Հարձակումները կարող են լինել ծայրահեղ դաժան․ կենդանիները նետվում են զոհի վրա և ծեծելով սպանում են նրան՝ երբեմն ընդամենը 12–14 րոպեում, ապա սկսում են ուտել։
1998-ից 2008 թվականներին Ուգանդայի Կիբալե ազգային պարկում Նգոգո խմբի շիմպանզեները սպանել են հարևան խմբերի 21 առանձնյակ և ընդլայնել իրենց տարածքը մոտ 22%-ով։ Այդ ժամանակից ի վեր նրանց մոտ ծնվել է 37 ձագ, մինչդեռ նվաճումներից առաջ՝ ընդամենը 15։ Միաժամանակ ձագերի մահացությունը նվազել է 41%-ից մինչև 8%։
«Մեր արդյունքները առաջին ուղիղ ապացույցներն են, որ խմբերի միջև հավաքական սպանությունները կապված են տարածքային ձեռքբերումների և վերարտադրողական բարձր հաջողության հետ», — նշում է հետազոտության ղեկավար, Կալիֆորնիայի համալսարանի գիտնական Բրայան Վուդը։
«Նոր տարածքները ապահովել են ավելի շատ սնունդ, և էգերը սկսել են ավելի լավ կերակրվել, ինչն էլ հանգեցրել է ավելի շատ ձագեր ունենալուն և նրանց հաջողությամբ մեծացնելուն», — հավելում է Միտանին։
Գիտնականները ենթադրում են, որ նման տարածքային հակամարտությունները կարող էին կարևոր դեր ունենալ նաև վաղ շրջանում` մարդու մոտ․
«Այս արդյունքներն օգնում են հասկանալ, թե ինչու շիմպանզեները և, հնարավոր է, մեր նախնիները զարգացրել են կազմակերպված բռնության կարողությունը։ Երբ սնունդը քիչ է, տարածքային նվաճումները իրական առավելություններ են տալիս», — նշում է Վուդը։